Жоғарыдан аққан сарқырама су, құйын желдің шуылы, кемпірқосақтың әсемдігі мен сергітер самал - мұндай күйді сарқырамада болған адамдардың бәрі кешеді. Бұл Жер-Ананың табиғи және қайталанбас ғажабы. Tengritravel.kz Aviata.kz-пен бірге сізге Қазақстанның ең ғажайып сарқырамалары туралы айтып береді.
Бұрхан-Бұлақ
Қазақстандағы және Орта Азиядағы ең биік сарқырама. Төрт сарқыраманың жиынтық биіктігі - 168 метр, бірақ бізге тек соңғы үш сарқырама (115 метр) ғана көрінеді. Ең жоғарғысы, біріншісі, биікте орналасқан және тереңірек, сондықтан оны көру үшін тауға тар таулы соқпақпен көтерілу керек.
Бұрхан-бұлақ қасиетті жер екенін айттық. Оның өз тарихы, әдемі аңызы бар. Жергілікті тұрғындары шын көңілімен ауыздың суы құрығанша осыларды айтып берді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Есте жоқ ежелгі заманда Бұрхан есімді жалғыз баласы бар әйел өмір сүрген. Ұлын өте қатты жақсы көретін ана Бұрхан үйге сыпайы, тілалғыш жақсы қыз алып келеді деп армандаған екен. Бірақ бірбеткей әрі сымбатты Бұрхан өте намысшыл асқақ Қораны сүйіп қалады. Баласының таңдауына наразы болған ана ұлын сол махаббаттан алшақтатуды ойлайды да, өте үлкен сарай салып сол жерге қамап қояды.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Бірақ Бұрханның махаббаты өте күшті болғандықтан ол қамаудан босап шығып Қорамен біте қайнасып кетеді. Содан бері олар бірге ағады. Ал, Бұрханның анасы өзінің ұлын көп жылдар бойы жоқтап, көз жасын көл қылған деседі. Осылайша, "Бұрхан-бұлақ" сарқырамасының маңында "Ананың көз жасы" деген бұлақ бар екен.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқырамаға жаздың басында, маусым-шілде айларында барған дұрыс. Бұл уақытта мұздықтар еріп, тау ағындарындағы су Бұрхан-Бұлақ өзеніне ағып жатады, табиғаттың осы кереметі де айтылған өзенде орналасқан. Содан кейін сарқырама өте күшті ағынмен ағып, өзінің барлық кереметімен тамсандырады. Сіз, әрине, мұнда күзде де, қыста да келе аласыз: сарқырамалар жылдың кез келген уақытында әдемі, бірақ содан кейін сіз түнде жылы жерде болуыңыз керек. Айтпақшы, сарқыраманың жанында кішкене демалыс орны бар, ол жерде сіз түнді өте жақсы өткізе аласыз.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Бұрхан-Бұлаққа тек көлікпен ғана бара аласыз. Жол талғамайтын көлік болғаны дұрыс, одан да жүріп өту мүмкіндігі жоғары арнайы техникамен жүрген абзал. Текеліден Қора шатқалына тікелей жол жоқ. Жолдың ең күрделі бөлігі - Қора шатқалына түсу. Ол алты-жеті шақырым жерде орналасқан, бірақ бұл тікесінен экстремалды түсу болады. Бірақ содан кейін сарқырамаға дейін салыстырмалы түрде тегіс ауыл жолы.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқырама Алматы облысының Ескелді ауданында, Жоңғар Алатауының тауларында, Кора өзенінің шатқалында орналасқан. Сарқырама Текеліден 70 шақырым және облыс орталығы Талдықорғаннан 130 шақырым жерде орналасқан.
Аюлы сарқырамасы
Іле-Алатау ұлттық саябағындағы Түрген шатқалы сарқырамаларға өте бай. Соның ішінде ең көп баратыны - су ағындары биіктігі 30 метрлік үш шыңнан гүрілдеп аққан Аюлы сарқырамасы.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқырама шатқалдың көркем жерінде, теңіз деңгейінен 1559 метр биіктікте орналасқан және оны кішігірім Түрген өзені түзеді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқыраманың атауы кездейсоқ емес: 1960 жылдары Түрген шатқалын қоңыр аюлар мекендеген. Жануарлар мұнда молынан шыққан жидектерді жеуге келеді екен. Алайда, қазір бұл көбінесе туристер келетін сарқырамаға айналған. Сарқырамаға апаратын жол даңғыл жолға түзу орналасқандықтан, мұнда жету қиын болмайды. Сонымен қатар, жол бойында демалуға, жүрек жалғап алуға және табиғатты тамашалауға болатын көптеген орындар бар.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқырамаға жетудің екі жолы бар – қысқа және ұзақ. Бірінші жағдайда, жол қысқа, бірақ өзенмен өту керек болады, екіншісі алыстау, бірақ құрғақ жер арқылы өтеді. Айтпақшы, сарқырамадан жол таулардағы этноауылға, ал одан әрі қарай - Алтын адам ескерткіші мен сақ қорғандарына апарады.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Алматыдан Аюлы сарқырамасына дейін 90 шақырымды құрайды. Көлікпен Талғар тас жолы бойымен Түрген ауылына бару керек, содан кейін үлкен белгінің алдында Түрген шатқалына қарай бұрылу керек.
Қайрақ сарқырамасы
Түрген шатқалында туристер үшін тағы бір қолжетімді, сонымен қатар жергілікті сарқырамалардың ішіндегі ең ірісі – Қайрақ сарқырамасы бар. Ол теңіз деңгейінен 2130 метр биіктікте орналасқан. Қайрақ сарқырамасы өзінің атауына сай десе болады. Ол шатқалға өз жолын ойып салған тәрізді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Қайрақ сарқырамасы Аюлы немесе Түрген шатқалындағы кез-келген сарқырамадан жоғары. Оның биіктігі 55 метр. Алайда оған жету әлдеқайда қиын: сарқырама орман шаруашылығынан үш сағаттық жерде орналасқан.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Осы жолды жүріп өткен адамдар үшін нағыз сый - таңғажайып тың табиғат пен Түрген өзенінің оң сағасында Бозгүлде орналасқан керемет Қайрақ сарқырамасының таңғажайып сұлулығы күтіп тұр.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Батан ауылынан Қайрақ сарқырамасына дейін шамамен сегіз шақырым, мұны сіз Түрген мен Кіші Түрген өзендерінің түйіскен жерінен жолдың белгісі арқылы біле аласыз. Жолда сіз өзен үстінен бірнеше көпірден өтіп, жоғарыға көтерілесіз. Жолдың ең қиын бөлігі сізді Бозгүл өзенінің бойындағы сарқырамадан бір шақырымдық жерде. Сарқыраманың жанында екі бақылау платформасы бар, ол жерден Қайрақ сарқырамасының ең жақсы көрінісі ашылады.
Жылаған ата сарқырамасы
Жылаған ата сарқырамасы Қаратау тауларының бірінің басында, Кентау қаласының жанында орналасқан. Аңыз бойынша, бұл жерде қарт ерлі-зайыптылар Гүрзіхан ата мен Шаш-ана өмір сүрген. Өкінішке орай, олардың балалары болмаған. Бала сұрап , олар Алла Тағалаға жалбарынады. Ол өтініштерін орындайды, алайда анасы баланы тері сөмкеге дейін 7 жыл бойы ұстауы керек. Әйел бұл мерзімге келіседі, бірақ тура соңғы күні шыдай алмайды.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Ауыр жүгі иығынан сырғып, сөмке құлап, туылмаған нәресте оның ішінен ұшып кетеді де, періште сияқты алыстан: «сен менің туылуымнан бір күн қалғанға шыдамадың, енді мен сені мәңгіге қалдырамын!» деп ұшып кетеді. Аңыз бойынша, ол тауға шығып, үңгірге түсіп жоғалып кетеді. Баланың әкесі қатты қайғырады.. Оның көз жасынан сарқырама пайда болады. Су тек Құран сүрелерін оқығаннан кейін ғана аға бастайды деп саналады.
Егер басқа бұлақтар, халықтың пікірі бойынша, әртүрлі дене ауруларын емдейтін болса, Жылаған атаға әйелдер жиі келеді. Аңыздағы қарт ата-аналар сияқты, олар Алла Тағаладан қарапайым нәрсе - әйел бақыты және ана болу мүмкіндігін сұрайды. Әдетте әйелдер бұл жерде түнеп, дұға-тілек тілейді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
"Бізді осы жердің әдемілігі мен тыныштығы тәнті етті! Айтпақшы, біздің жолымыз болды, дұға еткеннен кейін ол жартас сиқырлы суын берді, бұл бәрінде бола бермейді. олар мұндай ғажайыпты көрмей-ақ осындай қиын жолды тастап кетеді. Бірақ бұл сапар туралы бәрімізде ұмытылмас әсер қалды!", - дейді сарқырамаға барғандар.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Жылаған ата сарқырамасы Қаратау тауларының бірінің басында, Кентау қаласының маңында, теңіз деңгейінен 2300 метр биіктікте орналасқан. Бұл Қазақстандағы 100 киелі орынның бірі.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
"Жол ұзындығы үш шақырым. Біз оны екі рет өттік, шатқалда және кері қарай, бұл Жылаған атаға апаратын жолдың бір бөлігі. Қауіпті, бірақ өте әсерлі. Адреналинді эмоциялар және ұмытылмас әсер алдық!", - деп жазды сарқыраманы түсірген фотосуретші Валерий Шведов..
Кіші Қайыңды сарқырамасы
Қазақстанның ең ежелгі қорығы Ақсу-Жабағылыда көп сатылы ағыны бар таңғажайып - Кіші-Қайыңды сарқырамасы бар.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Ол Кіші-Қайыңды шатқалындағы Жабағылы өзенінде орналасқан. Сарқыраманы халық «перзентхана» деп атайды, өйткені мамыр айында тау ешкілері мұнда төлдеу үшін түседі екен. Тік жастар төлді жыртқыштардан сенімді қорғайды. Сондықтан дәл қазір мұнда туристерді кіргізбейді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Ақсу-Жабағылы ұлттық мемлекеттік қорығы Қазақстандағы ең алғашқы және ең көне қорғалатын аумақ, саябақ мамандары 1926 жылдан бастап фауна мен флораның қауіпсіздігін қадағалап келеді. Осы жылдар ішінде қорықтың шатқалдары мен аңғарларының барлық ерекше сұлулығын ашатын ондаған түрлі туристік маршруттар жасалды. 2016 жылы Ақсу-Жабағылы қорығы ЮНЕСКО-мен қорғалатын биосфералық резерваттар тізіміне енгізілді. Ол өз атын екі өзен - Ақсу және Жабағылы атауларынан алған. Жартастағы бейнелер ежелгі заманнан бері сақталған. Сарқырамаға барар жолда сіз арқарлардың үйірлерін көре аласыз және бүркіттің ұшуына тамашалауға болады.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқыраманы аралаған шымкенттік саяхатшы Наталья мойындағандай, сарқырамаға апарар жол жұмсақ болса да, оған тауға шыққаннан гөрі жүру қиынырақ болды.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
«Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи саябағына серуендеу. Мен әдемі жер - Қайыңды сарқырамасына бардым. Біз өз жеріміздің сұлулығын зерттей береміз. Соңында, ең жағымдысы - сені шабыттандыратын нәрсені табу», - дейді Наталья өз саяхатының нәтижесімен бөлісіп.
Айтпақшы, аңыз бойынша, Қар адамы Кіші-Қайыңды шатқалын мекендейтін көрінеді.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Ақсу-Жабағылы Батыс Тянь-Шаньдағы Талас Алатауының тауларында орналасқан, бұл Оңтүстік Қазақстан облысының Түлкібас ауданы, іс жүзінде Қырғызстанның Талас облысымен шекарасында орналасқан.
Сіз демалыс күндері немесе одан да ұзақ уақытқа туристік топтың құрамында саяхаттауыңызға болады. Қорықтың әкімшілігі Жабағылы ауылында орналасқан, мұнда пойызбен (Түлкібас станциясы), Алматы немесе Шымкенттен автобуспен жетуге болады.
Тұттыбұлақ сарқырамасы
Түркістан өңірінің ғажайып жерінде Боралдай шатқалында Тұттыбұлақ сарқырамасы бар.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Сарқырамаға апаратын жол экстремалды деп саналады, оны жүзу білетіндер ғана өте алады.
Бұл жер туралы көп ақпарат жоқ, оны тек барғандар ғана біледі.
Посмотреть эту публикацию в Instagram
Боралдай шатқалына апаратын жол қиын, әрі өткелді, сондықтан жол талғамайтын көлікпен барған жөн. Сарқырамаға жақын жерде жаяу жолдар жоқ, шатқалдың бойымен, кейде сулы жермен жүруге тура келеді.
Сарқырама Бәйдібек өңірінде, сол аттас ауылда, Қаратау тауларының жанында орналасқан. Боралдай ауылынан сарқырамаға дейінгі жол төрт-бес сағатты құрайды.
Aviata.kz - үйден немесе кеңседен шықпай-ақ әлемнің кез келген нүктесінен теміржол және әуе билеттерін кез-келген бағытта онлайн режимінде іздеуге, брондауға және сатып алуға мүмкіндік беретін қызмет түрі.
Aviata қосымшасын сілтеме бойынша орнатуға болады.