+7 (777) 001 44 99
Tengri Travel Almaty Nomad саяхатшылар клубымен бірлесіп сіздерді Түркістан облысының тарихи жерлерімен таныстырады.
Қазығұрт - Шымкенттен оңтүстікке қарай 20 шақырымға созылып жатқан ұзын тау сілемі. Оның ең биік нүктесі теңіз деңгейінен 1876 метр биіктікте орналасқан. Тау деген атауына аласа болып болып көрінуі мүмкін, бірақ оның Қазақстанның рухани әлеміндегі маңызы өте зор. Аңыз бойынша Нұхтың кемесі Қазығұртқа тоқтаған. Осы жерден әлемнің жаңа тарихы басталады.
Сіз бұл туралы бірінші рет естігенде, әрине сену қиын. Нұхтың кемесі осы жерге тоқтаған? Еріксіз жымиясыз. Бірақ сіз жергілікті шырақшылардың керемет әңгімелерін тыңдағанда, Қазығұртқа деген көзқарасыңыз әлбетте өзгереді. Сіз бұл жай төбелер мен кішігірім таулар тізбегі емес, руханият пен қасиетті қуаттың нағыз қоймасы екенін түсінесіз.
Қазығұрт етегінде саяхатшыларды "Ғайып Ерен Қырық Шілтен" қарсы алады. Кем дегенде, ежелгі аңыздар осылай дейді. Олар саяхатшыларға қасиетті орынның барлық сынақтарынан сәтті өтуге көмектеседі, мысалы, таудың жанында орналасқан Адам ата мен Хауа ананың жартастынан өту дегендей. Мұнда біреулер күш-қуат алып, күнәлардан арылуды, ерекше рақымды, мейірімді сезінеді, бірақ кейбіреулер сезбеуі мүмкін. Шыны керек, біз көп күш-қуатты сезінбегендердің бірі болдық, сынақ көп күш жұмсамай өтті. Мүмкін, кінә - бұл жастық шақ, ұқыпсыздық, өзінің табиғи энергиясынан асып кету және ... шектен тыс скептицизм болуы мүмкін. Біздің команданың жас мүшелерін тастардың, судың немесе ауаның табиғаттан тыс екендігіне сендіру өте қиын екенін байқадым. Олар жымиып қояды, бірақ үнсіз қалады. Тәуеп етушілер мүлде басқаша көзқараста екенін түсіндік, оларға аңыз емес, нақты шындық айтылғандай. Көптеген адамдар бірнеше сағат бойы тастарда отырып, қолдарын жартастарға қойып, дұға етіп, бұлақтардан суды көптеп алып жатты... Мүмкін олардың мұндай терең сенімдерінің себептері бар шығар деген қорытындыға келіп, ары жылжыдық.
Шырақшы тауға шықпас бұрын мұқият ойлануды сұрайды, барлығы шынымен сынақтан өтіп, ең биікке көтерілуді қалайды ма? Бірнеше жігіт қалып, кешкі ас әзірлеуді ұйғарды, бірақ көпшілігі жоғарыға көтерілгісі келді. Шырақшы асықпай, құтыларды таза бұлақ суымен толтырып алды және серуендеуге ұзын таяқшалар дайындады. Жоғарыға шығарда қажет болады, деді ол. Содан кейін ол ұялы телефонындағы музыканы қосып, бізді жайлап тауларға бастады. Кең жасыл алқаптағы қойлар мен жылқылардың жайылып жүргені қаланың шуына үйреніп қалған балаларға ұмытылмас әсер қалдырды. Мұнда біз жергілікті табиғат пен жануарлардың фотосуреттерін түсірдік.
Айтпақшы, Адам ата мен Хауа ананың жартастарын суретке түсіруге тыйым салынады, бірақ Қазығұрттың барлық әдемі жерлерін түсіруге болады. Биіктіктегі алғашқытоқтаған жер - жалғыз өскен көпжылдық ағаш. Бұл жерде шырақшы бізге Қазығұрттың энергиясы, оның құпия белгілері, энергетикалық қақпалары туралы және әрине, мыңдаған жылдар бұрын мұнда тоқтаған Нұх кемесі туралыде қызықты әңгімелерімен бөлісті... Шырақшының жануарлармен қарым-қатынас жасау қабілеті таң қалдырды. Оған бір жылқы келіп, кісінеді. Ол жауап ретінде бірдеңе айтып, одан кейін ол да кісінеп қойды. Ол түсінгендей, басын изеді де кетті. Біз сұрадық: оған не керек болды? Шырақшы ол не істеу керектігін сұрады деп жауап берді. Ал ол: үйіріңе қайт деген екен. Шынында да керемет адам!
Шырақшының айтуынша, тауға шығу әдетте бір сағат 20 минутты алады. Ол біздің топпен үш сағаттан астам уақыт өткізді. Біздің құрылғылар шамамен 6 шақырым жүріп өткенімізді көрсетті. Көптеген аялдамалар жасадық. Шырақшаның өзі де тоқтаумен болды. Оның айтуынша, Қазығұрт энергетикалық өрістің сегіз қақпасымен қоршалған. Бір қақпадан екіншісіне өту - белгілі бір тапсырмадан өткендей, жоғарырақ, қиынырақ. Сонымен қатар, адамның энергия деңгейі жоғарылайды, әрі қарайғы жол үшін күш-қуат қалыптасады. Ол келесі қақпадан өту алдында бата сұрау үшін тоқтады. Біз отырдық, ол дұға оқыды. Содан кейін ол ерекше тастарды көрсетті және олардың оқиғаларын айтып берді. Біз айдаһар тасына отырдық, жылан, жолбарыс, бүркіт тәрізді тастарды көрдік ... ерекше таңбалары бар тастар. Шынымды айтсам, көбінесе аяқтарымыз талғаннан тоқтап дамылдауға тура келді. Бірақ біз Қазығұртқа құрмет көрсетуіміз керек: біраз демалған соң қайта бойымызға күш келіп, әрі қарай жүрдік. Тіпті тоқтап қалғандай болдық. Сүрінсек, тұра алмай қалатындаймыз. Бірақ еш жерде құламай, қайта күш-қуат пайда болды, екінші, үшінші, төртінші тыныс ашылғандай ... жолдың ең соңғы нүктесі, шаршап-шалдығып жеттік ...
Шырақшы бізге жымиып қояды. Біз тіпті нанымызды ағаштың түбіне қойып кетуге мәжбүр болдық, өйткені өзімізді көтере алмадық, содан кейін қосымша жүк те ауырлық етті. Шынында да, сіз шыңның басын шыққанда қарныңыздың ашқанын сезесіз. Шырақшы сөмкесін ашып, бір емес, оннан астам жаңа піскен нанды шығарып таратты. Әрқайсысымыз жарты наннан жеп, таза бұлақ суын ішкенімізде, әлемдегі ең дәмді түскі астай көрінді. Олар шырақшыға шын жүректен алғыс айтты. Мені тағы бір сұрақ қызықтырды, Нұх кемесі қайда? Ең биік шыңында ақ жалаушадан басқа ештеңе жоқ.
Шырақшы күліп сұрайды: "Топан судан бері қанша жыл өтті? Оның ағаштан жасалғанын ұмыттың ба? Ұзақ уақыт бойы кеме сақталмаған, бірақ оның іздері бар, дәл сен тұрған екі жартастың арасындағы бұл кішкентай жазық. Нұх кемесімен бұрылғанда, оның түбімен қағылған тау қуыс болып, ішінде жыра пайда болды". Айта кету керек, Қазығұрт жартасындағы жыра мөлшері жағынан Ескі Өсиеттегі кеменің сипаттамасына дәл келеді. Оның жоғарғы жағынан айналаның таңғажайып көрінісі ашылады.
Бұл тау ежелгі "Қорқыт атамның кітабында" да айтылған: "Қазығұрттың басында кеме қалған, ол қасиетті болмаса, неге қалған" ... Аңыз бойынша Нұх алдымен дүниежүзілік су тасқыны тоқтағанын және тоқтайтын құрғақ жер барын білу үшін құстарды жіберді. Құстардың көбісі ұшып кетті, бірақ оралмады, тек бір қарлығаш тұмсығында жасыл бұтақты алып ұшып келді. Содан бері қарлығаш - бұл қазақтар ерекше құрметтейтін құс, айтпақшы, әрқашан игі істер жасайды, жақсылықтың жаршысы іспетті. Сіз Қазығұрттың шетінде отырасыз, алысқа көз жүгіртесіз, армандайсыз және кенеттен әр түрлі құстар - бүркіттер, қарлығаштар ұшып өтеді ... Өте керемет көрініс!
Қазығұрт туралы көптеген аңыздар бар. Аңыз бойынша, тауды Алланың өзі таңдаған. Тасқын кезінде Нұх жаратушыға адамдар мен жануарларды құтқару үшін дұға етеді. Содан кейін биік таулар кеме оларға тоқтайды қалады деп менмендік танытады. Тек қарапайым Қазығұрт тауы бұл туралы армандаған жоқ, өйткені ол басқалардан ерекшеленбейтінін түсінді. Жаратушы таудың қарапайымдылығын бағалап, Нұхқа осында қонуға мүмкіндік берді. Қазығұрттың тағдырына қызғанып, биік таулар оны жазалауды шешті. Бірақ Қазығұрт Ордабасы, Қызылсенгір, Әлімтау, Қойлық, Әңкі, Бағаналы, Мансар және Қанырақ тауларын көмекке шақырды. Мұндай одақтан жасқанып, қарсыластар тек Қазығұрт жотасына қысқа шабуылдармен шектелді. Сонымен, аңыз бойынша шұңқырлар мен ойпаңдар пайда болып, тау екі өркешті түйеге ұқсады.
Айтпақшы, аудармасында "қазығұрт" "әділ қасқыр" дегенді білдіреді. Бұл атау символдық сипатқа ие және су тасқыны болған уақытты білдіреді. Қиын әрі ұзақ сапардан кейін қасқыр тірілерді өлтіруге тыйым салды. Ұрғашы қасқыр бұл қағиданы бұзған соң, көшбасшы қасқыр оны жазалайды. Содан бері оны "әділ қасқыр" немесе Қазығұрт деп атайды.
Енді аңыз емес, нағыз тарих - бұл Қазығұрт жақын маңдағы ауылдар мен үйлерге жарық беріп тұр. Оның жоғарғы жағына шырақшының арқасында күн панельдері мен жел диірмені орнатылған. Олар жергілікті үйлерді энергиямен ғана емес, сонымен қатар жоғары жылдамдықты интернетпен де қамтамасыз етеді. Бұл өте керемет! Біздің бүкіл Түркістан облысындағы сапарымызда интернет жақсы жұмыс істеген жалғыз орын осы болды.
Тағы бір Қазығұрттың туристер қызығушылығын арттырған жері – ол тақ іспетті тастан ойылған орындық. Осы таққа отырып, тілек тілесе орындалады деген сенім бар. Бірақ отырған адамның ойына тілегі бірден есіне түсе қалмайды. Сондықтан отырып, ұзақ ойлануға тура келеді.
Қайтқанда жоғарыға өрмелеуден гөрі аз уақыт кетеді, бірақ бұл қауіпті. Таспен сырғанап құлап, жарақат алу қаупі бар. Кей жерлерде жартастар бар, биіктіктен қорқатын адамдар төмен қарамағаны жөн.
Біз Қазығұрттың киелілігіне сендік пе? Ақыл-ойымыздан гөрі, жүрегіміз сенгендей. Осындай 12 шақырымға жуық ұзақ жолды жүріп, алты сағаттай көтеріліп және түсіп шыққанан соң, біз ертең тұра алмаймыз деп ойладық.
Мақала мен суреттердің авторы: Мадина Ашилова
