Алматы - 2 миллионнан астам халқы бар мегаполис, мұнда түрлі ұлт өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Қала қонақтары корей куксиінен де, өзбек палауынан да дәм тата алады. Бұл мақалада біз Алматының қай жерінде ұйғыр мен дүнген асханасынан дәм татуға болатынын айтып береміз.
Мегаполисте "узбечка" деген атау өте танымал. Алматылықтар дәстүрлі шығыс тағамдары ұсынылатын шағын кафелерді осылай атайды, олар негізінен қаланың жоғарғы бөлігінде, Тау алыбы шағын ауданында орналасқан. Ал мейрамханалар мен шығыс тағамдары ұсынылатын ірі кафелер көбінесе Алмалы ауданында шоғырланған.
Ұйғыр және дүнген асханасының ерекшелігі - тағамдардың үйлесімді дәмі мен жарқын хош иісі, көкөністердің және түрлі дәмдеуіштер мен қоспалардың көптігі. Солардың ішіндегі ең танымалдары туралы айтамыз.
Мәнті - әртүрлі салмасы бар жұқа жайылған қамырдан жасалған тағам. Әдетте бұл пияз және дәмдеуіштер қосылған майдалап туралған ет немесе асқабақ немесе жусай (пияз тұқымына жататын шөптесін өсімдік, оны хош иісті пияз деп те атайды). Мәнтіні түрлі тұздықтармен және дәмдеуіштермен ұсынады. Мысалы, лазжан - өсімдік майы мен сарымсақ қосылған қызыл бұрыш дәмдеуіштері. Сонымен қатар кобра деп аталатын қызанақ, сарымсақ және бұрыш дәмдеуіштері де жиі қолданылады. Кез келген салмасы бар, бірақ қызартып майға қуырылған мәнті түрлері хошан деп аталады.
Фото depositphotos.com
Лағман - бұл түрлі тұздықтары бар жұқалап созылған қамырдан жасалған дәстүрлі ұйғыр және дүнген тағамы. Соңғысы ет, көкөністер мен дәмдеуіштерден дайындалады. Тұздықтың құрамына және пісіру әдісіне байланысты гуйру лағман (ірі туралған көкөністермен), суйру лағман (майдалап туралған көкөністермен), цомян (ет алдын ала маринадталған, содан кейін кеспемен бірге жоғары отта қуырылған) деп аталады. Сонымен қатар, тұздық үшін көкөністердің алуан түрі қолданылады: көк пияз, жусай, балдыркөк, шалғам, сарымсақ, бұршақ, қызанақ, бұрыш, баклажан, сәбіз, колраби, шалғам. Ингредиенттері маусымға байланысты өзгеріп тұрады.
Фото depositphotos.com
Палау - түркі халықтарының ең танымал тағамдарының бірі. Ет (көбінесе қой еті), сәбіз, пияз және дәмдеуіштер қоса отырып күріштен дайындалады. Ол үлкен іс-шаралар мен мерекелерде жиі дайындалады. Ұйғыр асханасында, кез келген түркі асханасындағыдай палаудың алуан түрі бар: вегетариандық, бидай, сөк-тары палау, тұздықты палау, жұмыртқа қосылған палау, жеміс-жидектер қосылған палау.
Фото depositphotos.com
Дапанджи - дүнген тағамы, бұл - жарқын және хош иіс беретін әртүрлі дәмдеуіштермен және тұздықтармен бірге ыстық майда қуырылған сөлді тауық еті. Негізгі ингредиенттері: сарымсақ, зімбір, қыша, соя тұздығы, күріш сірке суы, қант, тұз және май. Бұл тағамға ерекше дәм беретін - соя тұздығы.
Фото depositphotos.com
Чощуря - сиыр еті немесе қой еті мен пияз салмасы бар тұшпараның ұйғырша баламасы. Бұл тағамды тәбетті етіп дайындаудың бірнеше нұсқасы бар. Бірінші жағдайда тұшпара сары майға қызарғанша қуырылады, ал екіншісінде пісірілген тұшпара көкөністермен және сорпамен беріледі. Біз сізге беде қосылған чощурядан дәм татуға кеңес береміз, олар әдетте көктемде, балғын бедеден дайындалады.
Фото depositphotos.com