Ирландия

Қысқаша мәлімет

Орналасуы: Батыс Еуропада Ирландия аралында
Астанасы: Дублин
Ірі қалалары: Корк, Уотерфорд, Голуэй, Лимерик, Килкенни, Килларни
Жер көлемі: 43 094 шаршы шақырым
Телефон коды: +353
Қазақстанмен уақыт айырмашылығы: -5 сағат
Сағаттық белдеуі: GMT+1
Виза: виза міндетті
Тілі: ирланд, ағылшын
Валютасы: еуро
Халқы: 2019 жылы 4,904 миллион адам
Діни сенімдері: римдік-католик шіркеуіне жататындар - 86,8 пайыз
Жол қозғалысы: оң жақты қозғалыс
Тоқ көзінің түрі: 220 В, 50 Гц

© pixabay.com

Ирландия географиясы мен климаты

Ирландия Атлант мұхитының солтүстік-шығыс бөлігінде және осыған жақын орналасқан кішкентай аралдарда орналасқан. Ирландия аралы - бұл ең үлкен екі Британия аралдарының батысында орналасқан (шеткі солтүстік нүктесі - Инишоуэн түбегінде мыс Малин-Хед). Шығыста Ирланд теңізі, сондай-ақ, Әулие Георгия мен Солтүстік бұғазы, батыста, солтүстікте және оңтүстікте Атлант мұхитымен ұласады. Батыстан шығысқа қарай ұзындығы шамамен 300 шақырым, солтүстіктен оңтүстікке қарай шамамен 450 шақырым. Аралдың аумағы 84,1 мың шаршы шақырым (әлемде 20-орын).

Ирландияның климаты қоңыржай, теңіздік климат. Солтүстік Атлантикалық ағым аралдың батыс жағалауына жақын жерде өтеді, ол Атлант мұхитының оңтүстік-батыс желдерімен бірге жылы және ылғалды ауа массаларын әкеледі. Қысы өте жұмсақ, жазы салқын. Жылдың ең жылы айы - шілде, орташа ауа температурасы 18-20 градус. Ең суық ай - қаңтар, температурасы 7-9 градусқа дейін төмендейді. Орта есеппен, жылына 1200 миллиметр дейін жауын-шашын түседі, бірақ олардың территория бойынша таралуы біркелкі емес. Аралдың батыс бөлігіне ең көп ылғал түседі, теңіздің әсерінен олардың саны 1600 миллиметр жетуі мүмкін, ал шығысында және елдің орталық бөлігінде шамамен 800-1000 миллиметр.

© pixabay.com

Ирландия экономикасы

Ирландия Республикасының экономикалық жүйесі - бұл саудаға тәуелді экономика, оның өсуі 1995-2000 жылдары орташа 10 пайызды құрады. Бұрын жүйеде басым рөл атқарған ауылшаруашылық секторы қазір индустриалдыға ауыстырылуда. Өнеркәсіп секторы ІЖӨ-нің 46 пайызын, экспорттың 80 пайызын және жұмыс күшінің 29 пайызын құрайды. Экспорт Ирландия экономикасының дамуының негізгі күші болып қалғанымен, тұтынушылық шығындар және құрылыс пен бизнес инвестицияларының қалпына келуі де дамуға ықпал етеді.

Экономикасының мықты тұстары: Сауда профициті. Мемлекеттік қарыздың 68 пайыздан төмен (ЕО-ғы орташа деңгейінен төмен) болуы. Тиімді ауыл шаруашылығы және тамақ өңдеу. Жоғары технологиялық секторды кеңейту; Экспорттың 25 пайыз электроникаға түседі. Жоғары білікті жұмыс күші. Жұмыссыздық деңгейі өте төмен және халықтың табысы қызметтерге (коммуналдық қызметтер, сақтандыру, денсаулық сақтау, адвокаттар және т.б.) бағамен қатар тез өсумен сипатталады. Ирландия әлемдегі ең ірі корпоративтік оффшорлық аймақтардың бірі.

Әлсіз жақтары: көптеген маңызды салаларды батыстан басқару белең алған. Нарықтың қызып кету қаупі бар. Тұрғын үй тапшылығы. Қарқынды өсу инфрақұрылымды шамадан тыс жүктейді. Жылдық инфляция деңгейі 2,4 пайызды құрады, соңғы 4-5 пайыздан төмендеді. Экономикадағы проблемалардың бірі - жылжымайтын мүлік бағасының инфляциясы (тұрғын үйдің орташа бағасы шамамен 251 мың еуро).

© pixabay.com

Ирландия тарихы

Ирландия аралында алғашқы адамдар 8 мың жыл бұрын пайда болды. Содан кейін неолит дәуірінде Ирландия түбегінен кельт тайпалары Ирландияға келді. Ирландияда христиан дінінің таралуы V ғасырдың ортасында осы аралға келген Әулие Патриктің есімімен байланысты. VIII ғасырдан бастап Ирландия викингтердің шапқыншылығына ұшырады. Бұл уақытта ел бірнеше графтарға бөлінді.

1177 жылы Ирландия территориясының едәуір бөлігін ағылшын әскерлері басып алды. XVI ғасырдың ортасында британдықтар протестантизмді ирландиялықтарға күшпен енгізуге тырысты, бірақ олар дегеніне жете алмады. Осылайша, бүгінгі күнге дейін Ирландия аралының тұрғындары екі діни концессияға бөлінеді - католиктер мен протестанттар (Ирландияда халықтың көп бөлігі католиктер).

1801 жылы Ирландия Ұлыбритания құрамына кірді. Тек 1922 жылы Ирландияның тәуелсіздік соғысынан кейін көп бөлігі Ұлыбританиядан бөлініп, Ирландия Тәуелсіз мемлекетін құрды (бірақ ол Ұлыбритания Достастығының құрамына кірді). Тек 1949 жылы Ирландия шынымен тәуелсіз болды. Алайда, халықтың көп бөлігі протестант болып табылатын Солтүстік Ирландия әлі де Ұлыбритания құрамына кіреді. 1973 жылы Ирландия ЕО-ға қабылданды.

© pixabay.com

Қазақстандық туристер үшін Ирландия қаншалықты тартымды?

Ирландиядағы демалыстың негізгі құнына әуе сапарлары, қонақүйде тұру, тамақтану кіреді. Экскурсия, ойын-сауық және сауда-саттықты қоса есептегенде, Ирландияға саяхатыңыздың бағасы төмендегідей болады.

Ирландияға авиабилеттің шамамен құны - 350 еуро. Ирландиядағы қонақүйлерде тұру құны күніне 50 еуродан басталады. Жергілікті тұрғындардан үйді жалға алсаңыз, үнемдеуге де болады. Ирландиядағы мейрамханаларда түскі ас сізге аз мөлшерде 6-10 еуродан шығады.

Тарихи орындарды аралау, және Ирландияның басқа да көрікті жерлерінің бағасы 10 еуродан 15 еуроға дейін барады. Мұражайларға кіру шамамен 7 еуроны құрайды. Ирландияға жалпы саяхатыңыздың орташа құны 750 еуродан басталады. Бұл сомаға әдетте ұшу мен қонақүйде тұру кіреді.

© pixabay.com

Ирландияға қалай жетуге болады?

Сіз Алматыдан Ирландияға тікелей рейс, ауысымдық рейс немесе чартер арқылы жете аласыз. Ауысымдық рейс әдетте тікелей рейске қарағанда арзанырақ түседі. Чартерлік рейстер тек жоғары маусымда болады, және сіз оларды туристік агенттікте қонақүймен бірге брондай аласыз. Алматыдан Ирландияға тұрақты рейстер жоқ. Ауысымдық рейстерді таңдауға тура келеді.

© pixabay.com

Ирландиядағы көлік қозғалысы

Ирландия аралда орналасқан, сондықтан мұнда ұшақпен келген жақсы. Сондай-ақ, Ирландияға Ұлыбританиядан үнемі келетін паромдармен де жетуге болады. Ирландияда ішкі авиакомпаниялар желісі жақсы дамыған. Аралда, соның ішінде Солтүстік Ирландия қалалары арасында қатынайтын теміржол байланысы бар. Мұндағы пойыздар заманауи және жылдам. Қалалар арасында автобуспен де саяхаттауға болады. Елдің батыс жағалауында паромдармен жетуге болатын көптеген аралдар бар.

Қалалардың қоғамдық көлік жүйесі негізінен автобустартан тұрады (билетті жүргізушіден сатып алған дұрыс), ал Ирландия астанасында Дублин мен оның маңындағы жерлердің едәуір бөлігін қамтитын жүрдек теміржол қызметі бар.

Автокөлікті жалға алу үшін сізде халықаралық көлік жүргізу куәлігі, несие картасы, 21 жастан жоғары болуыңыз және 2 жылдан астам көлік жүргізу тәжірибеңіз болуы керек.

© pixabay.com

Ирландияда қайда баруға болады?

Дублин - Ирландияның астанасы. Қала 9 ғасырдың басында Дублин шығанағының жағалауындағы Лиффи өзені бойында аралдың шығыс жағалауында қаланды. Дублин Батыс Еуропаның ежелгі қалаларының бірі болып саналады. Тарихи жерлер өте көп. Қаланың орталығында Ирландиядағы ең үлкен шіркеу XIII ғасырдағы Әулие Патрик соборы орналасқан. Дәл осы жерде Әулие Патрик жергілікті тұрғындарды шоқындыру рәсімін өткізген.

Қаланың оңтүстік бөлігінде Тринити колледжі орналасқан. Trinity College University кешенін 1592 жылы патшайым I Елизавета құрған. Кешеннің басты назар аударарлық орны - кітапханада сақталған Келлстің қасиетті қолжазбасы. Бұл кітап б.э.д. 800 жылы жазылған, сондықтан әлемдегі ең көне қолжазбалардың бірі. Университет кітапханасы Ирландиядағы ең үлкен кітапхана болып табылады.

Дублинде көптеген мұражайлар бар. Экспонаттары б.д.д. 2000 жылдары қамтитын Ұлттық музей (1890 жылы құрылған), 2000-нан астам сурет жинақталған Ұлттық галерея, олардың ішінде итальяндық өнер жиынтығы бар; Геральдика мұражайы және Дублин қалалық мұражайы. Классизмнің стилінде жасалған Мемлекеттік концерт залының өте әдемі ғимараты көз тартады.

© pixabay.com

Дублин өзінің қоғамдық саябақтарымен әйгілі, олардың ішіндегі ең танымалы - Ирландия президентінің резиденциясының жанында орналасқан Феникс паркі. Ол қаланың батыс бөлігінде орналасқан және 712 гектар аумақты алып жатыр. Мұнда ашық шөпті шалғындарда сіз 3 жаяу жүргіншілер жолымен жүріп өтіп, кішкентай көлдердің жағасында демала аласыз. Саябақта Дублин хайуанаттар бағы бар.

Ли өзенінің жағалауында Корк қаласы орналасқан. Корк - Ирландиядағы екінші үлкен қала. Корктың тарихи орындары Шендон аймағында өзеннің солтүстігінде орналасқан. Олардың ішіндегі ең әйгілісі - Әулие Финбарраның протестанттық соборы, қалалық мұражай және XIX ғасыр түрмесі. Коркқа жақын жерде Fota жабайы табиғат орталығы бар. Мұнда зебралар, жирафтар және бөкендерді қосқанда, жануарлардың 70-тен астам түрі мекендейді.

Ирландияда шаңғымен сырғанау жақсы дамығанына қарамастан, мұнда әлі де тау шаңғысы курорттары жоқ, жер бедері мен климаты сәйкес келмейді. Дублиннің қасында жақында Кильтернан қаласында тау шаңғысы орталығы ашылды.

Ирландияда йод пен бромды минералдар ерітілген ыстық бұлақтар бар. Олардың көмегімен терапиялық процедуралар буын аурулары, асқазан-ішек жолдары және денсаулыққа қатысты басқа да аурулар үшін пайдалы. Ирландиядағы мұндай көздердің мысалы ретінде Еуропалық термалды суларының ең көп мөлшері шоғырланған Рейхолтсдалурды айтуға болады.

© pixabay.com

Ирландия асханасы

Күнделікті өмірде май, сүт, ірімшіктер, балық қолданылады; ирландиялық таңғы асқа тосттар, қуырылған жұмыртқа, шұжық, бекон, ақ пудинг және қара пудинг, қызанақ кіреді, балық және чипсы фаст-фудтан танымал. Дәстүрлі тағамдарға ирландиялық бұқтырылған картоп, XVIII ғасырдан бастап ирландтардың, әсіресе кедейлердің рационындағы негізгі тағамға айналды.

Ирландияның ең әйгілі тағамы - қой етінен, картоптан, сәбізден, ақжелкеннен, пияздан және жусан тұқымдарынан дайындалған ирландиялық рагу.

Ирландияның тағы бір дәстүрлі тағамы - қырыққабат қосылған суға пісірілген шошқа еті. Ирландия сонымен қатар дәстүрлі сода нанымен және чизкейктерімен танымал.

Ирландияда күнделікті сусындар - бұл шай және кофе (есіңізде болсын, ирландиялық әйгілі кофе, оның құрамына виски, қоңыр қант және қаймақ қосылған). Алкогольді ішімдіктерге келетін болсақ, ирландиялықтар виски, сыра және эльді жақсы көреді.

© pixabay.com

Ирландиядағы қауіпсіздік

Ирландияда қылмыс деңгейі айтарлықтай төмен. Соған қарамастан, кешкілік уақытта қараңғы көшелермен жүрудің қажеті жоқ, қалта ұрыларына кездесіп қалуыңыз әбден мүмкін. Теміржол вокзалдарында, қоғамдық көліктерде және танымал туристік аудандарда қалта ұрыларынан абай болыңыз. Құнды заттар мен құжаттарыңыздға мұқият болу қажет. Сонымен қатар, Ирландияда қоғамдық жерлерде шылым шегуге тыйым салынған.

© pixabay.com

Ирландиядан қандай кәдесыйлар алуға болады?

Ирландиядан алынатын кәдесыйлар тізбегі мынадай: Аран кеудешесі. Балық аулайтын ауылдарда алғаш тоқылып басталған, қатты тоқыма жиі етіп тігілген қысқы киім. Ирландияда сіз тоқылған шарфтарды, бас киімдерді және пончо сатып ала аласыз.

Ирландиялық хрусталь. Ол Уотерфорд графтығында ескі құралдардың көмегімен қолмен жасалды. Claddagh Ring сақинасы жүректі ұстап тұратын қол түрінде (оның үстінде тәж бар) жасалған, сүйіспеншілік пен адалдықты бейнелейді және үйлену туралы ұсыныс жасауда беріледі.

Твид өнімдері. Ирландиялық қолдан жасалған шілтер. Гиннесс сырасы, ирландиялық виски, Baileys крем-ликері.

© pixabay.com