Румыния

Қысқаша мәлімет

Орналасуы: Орталық Еуропада орналасқан мемлекет
Астанасы: Бухарест
Ірі қалалары: Клуж, Тимишоара, Брашов, Констанца, Крайова, Сигишоара, Яссы, Сибиу
Жер көлемі: 238 391 мың шаршы шақырым
Телефон коды: +40
Қазақстанмен уақыт айырмашылығы: -3 сағат
Сағаттық белдеуі: (GMT+3)
Виза: eViza
Тілі: румын
Валютасы: лей (RON - 94 теңге)
Халқы: 2019 жылы 19 401 658 миллион адам
Діни сенімдері: Румын православ шіркеуі
Жол қозғалысы: оң жақты қозғалыс
Тоқ көзінің түрі: F, C. 230 В, 50 Гц

© pixabay.com

Румыния географиясы мен климаты

Румыния аумағы таулы, қыратты және жазық жерлердің шамамен тең үйлесімі тән. Румынияның солтүстігі Украинамен, шығысы - Молдовамен, оңтүстігі - Болгариямен, оңтүстік-батысы - Сербиямен, батысы - Венгриямен шектеседі. Оңтүстік-шығыста Қара теңіз орналасқан. Ел 39 уезден құралған. Ел астанасы дербес әкімшілік-аумақтық бірлікке бөлінген. Румынияның ең биік нүктесі - Молдова тауы (2544 метр).

Ормандар ел аумағының 19 пайызын алып жатыр, бұл ретте Румыния Еуропадағы бұзылмаған ормандардың ең ірі аудандарының бірі болып табылады. Ормандарда көптеген жабайы жануарлар өмір сүреді, олардың арасында аюлар, қасқырлар және басқалары; жазықтарда - түлкі, қояндар, тиін және борсықтар мекендейді. Ел аумағында бірегей сүтқоректілердің 400 түрі бар. Румыния фаунасы 33792 жануарлар түрінен тұрады, олардың ішінде 33085 омыртқасыз және 707 омыртқалы жануарлар. Молдавия мен валаш далаларында өсімдіктер сирек кездеседі, тек төбелердің баурайларында жеміс ағаштары өседі. Тау етегінде емен, қайың, шамшат басым жапырақты ормандар өседі. Жоғарыда қылқан жапырақты ормандар, негізінен қарағай және шырша ормандары бар.

Румынияда климат қалыпты, континенттік. Трансильвания бассейнінде, Карпатта және Батыс алқаптарында жазы жылы және қысы суық болып келеді. Валахияда, Молдавияда және Добру-жеде жазы жылы, ал қысы қатты суық емес. Қаңтар айының орташа температурасы 0 градустан - 5 градусқа дейін, шілдеде - +20 градустан + 23 градусқа дейін, тауларда - төмен болады. Жауын-шашын жылына 300-700 мм (тауларда - 1500 мм) түседі.

© pixabay.com

Румыния экономикасы

Румыния экономиканың даму деңгейі жоғары индустриялық аграрлық ел болып саналады. Жыл сайын жоғары білікті жұмыс күшінің саны артып келеді. Еуропалық Одақтың барлық елдері арасында ел 11-орында тұр, ал елдің жан басына шаққандағы ІЖӨ көрсеткіштері ортаеуропалық деңгейге жетуде. Румыния сатып алу қабілеті бойынша 14-орында. Ауыл шаруашылығына айтарлықтай үлкен мән беріледі. Ел аумағында әртүрлі топырақ пен климаттық жағдайлар көп салалы ауыл шаруашылығы жақсы қалыптасқан.

Өнеркәсіптің басты саласы пайдалы қазбаларды өндіру болып табылады. Ел аумағында мұнай мен табиғи газдың едәуір қоры тіркелді, кен орындарын игеру өте белсенді жүріп жатыр. Негізгі мұнай өндіру станциялары Карпат тауы ауданында орналасқан. Сонымен қатар, марганец кендері, көмір, күміс, алтын және бокситтер бар. Мамандардың айтуынша, Румыния өнеркәсібінің қазіргі дамуында шетелдік инвестициялар үлкен маңызға ие.

Ең ірі автомобиль концерндері General Motors, Део, Рено. Сондай-ақ, ірі металлургиялық зауыттар да белгілі, олардың басым бөлігі шетелдіктердің қолында. Өңдеу саласы да біртіндеп дамып келеді, соның ішінде тамақ, металлургия, тігін, тоқыма және тіпті химиялық. Экономикалық құрылымда туризм үлкен рөл атқарады. Бірегей табиғат, тау ландшафты, бай флора мен фаунаның, кең жағалау сызығының болуы, қолайлы климаттық жағдайлардың арқасында елге жыл бойы шетелдік туристер келеді. Бұдан басқа, ел аумағында емдік маңызы бар минералды көздер, емдік балшықтар мен көлдер өте көп.

© pixabay.com

Румыния тарихы

Б.з.б. 3000 жылы Румынияға үндіеуропалық Фракия тайпалары қоныстанады. Б.з.б. І ғасырда Румыния аумағында Дак мемлекеті құрылды (римдіктер фракийлер деп атады). Шамамен б.з. 100 жылға қарай Дақ мемлекеті өзінің гүлденуіне жетеді. Алайда, б.з. 106 жылы римдіктер дақтарды жеңеді. Осылайша Румыния (Dacia) Ежелгі Рим провинцияларының бірі болды.

XII ғасырда румын жерлері үш бөлікке бөлінді: Трансильвания князьдігі, Валахия және Молдавия. Валахия, Молдова және Трансильвания XVI-XVII ғасырларда өз автономиясын сақтап қалды, бірақ Осман империясына алым-салық төлеп отырды. XVIII ғасырда Трансильвания және румын жерлерінің тағы бір бөлігі австриялық империяның құрамына кірді.

Румыния ұлттық мемлекеті 1862 жылы Валахия мен Молдованың бірігуі нәтижесінде құрылды. Жиырма жылдан кейін Румыния Корольдікке айналады.

Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде Румыния Германия жағында соғысып, Трансильванияны, Бессарабияны және Буковинаны қайтаруды жоспарлаған. 1918 жылы бұл жоспар іске асты. Алайда, 1940 жылы жоғарыда аталған аумақтар Кеңес Одағына берілді. 1941 жылы Румынияда Маршал Ион Антонеску диктатурасы орнатылды және ел Трансильванияны, Бессарабияны және Буковинаны өзіне қайтару үшін Германия жағында екінші дүниежүзілік соғысқа қатысты. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін румын патшасы Михай I тақтан бас тартты. Көп ұзамай Румын Халық Республикасы жарияланды (бұл 1947 жылы болды).

Румынияның Коммунистік партиясы төңкерісінің нәтижесінде 1989 жылдың соңында өз билігінен айырылады, ал оның көшбасшысы Николай Чаушеску атылды. 1991 жылы Румынияның жаңа Конституциясы бекітілді. 2004 жылы Румыния НАТО әскери блогына, ал 2007 жылы ЕО-ға қабылданды.

© pixabay.com

Қазақстандық туристер үшін Румыния қаншалықты тартымды?

Соңғы жылдары Румынияның қонақүй базасы айтарлықтай жақсарған. Тау шаңғысы курорттарында 1-ден 4 жұлдызға дейінгі қонақ үйлер мен виллалар ашылған, барлығы дерлік көтергіштерге жақын орналасқан. Бухарест, Клуж-Напок және басқа да ірі қалаларда сәнді нөмірлері бар бес жұлдызды қонақүйлер пайда болды.

Елде пансиондар сұранысқа ие: отбасылар өз үйлерінде бірнеше бөлме-нөмірлерді тапсырады. Олар, әдетте, табиғатта, емдік немесе тау шаңғысы курорттарында және жайлы, қолжетімді баға және дәстүрлі өмір салты атмосферасымен ерекшеленеді. Хостелдер танымал, бірақ әзірге тек экскурсиялық қалалар - Бухарест, Сибиу, Сигишоареде ғана бар.

Елордалық хостелдің жалпы бөлмесіндегі төсек орын бір түнге 30 RON (шамамен 1000 теңге), үш жұлдызды қонақ үйлерле жайлы екі орындық нөмір - 95 RON-нан бастап, ал бес жұлдызды қонақүйде - 300 RON-нан басталады. Брашов немесе Тимишоар қалаларында 70 RON-ға тәулігіне жайлы пәтер таба аласыз, Бран қаласында 120 RON-ға ваннасы бар фермер үйінде бөлме жалдайсыз, Яссы қаласында - 85 RON үшін отбасылық пансионда нөмір аласыз, ал провинциялық Порумбаку-де-Сус, Арьешени немесе Страже - орман ортасында 350-550 RON үшін тамаша шале (қала сыртындағы шағын үй, саяжай) жалдауға болады.

© pixabay.com

Румынияға қалай жетуге болады?

Румынияның бас әуежайы Анри Коанда атымен аталады және елордадан солтүстікке 16 шақырым жерде Отопени қалашығында орналасқан. Халықаралық әуе тораптары Арад, Бакэу, Клуж-Напока, Констанца, Яссы, Тимишоара және басқа қалаларда да бар. Нұр-Сұлтаннан Румыния астанасына дейін отандық және халықаралық рейстер (кемінде 21 сағат) қатынайды. Алайда олардың барлығы дерлік Баку немесе Париж арқылы және Орал немесе Брюссель арқылы ауысымдық рейстер арқылы жете аласыз. Алматы қаласынан да ауысымдық рейстер арқылы жетуге болады және бұл тиімді, өйткені жолға шамамен 13 сағат жұмсайсыз.

© pixabay.com

Румыниядағы көлік қозғалысы

Негізгі аймақтық авиатасымалдаушылар - "Таром" және "Карпатэйр". Олармен Бухаресттен Констанца, Тимишоара, Брашов, Арадқа барған тиімді. Мысалы, елордадан Клуж немесе Яссыға билет 215 RON бір бағытта (әуеде бір сағаттан аз).

Ел бойынша шамамен 11,5 мың шақырым темір жол созылып жатыр, бірақ кейбір учаскелер жылжымалы құрам сияқты күрделі жөндеуді қажет етеді. Қала маңындағы жолаушылар пойыздары (P) - ең лас, ыңғайсыз, баяу және толып кетеді, бірақ арзан (әрбір 100 шақырым үшін шамамен 10 RON). Жылдам (A) алыс қашықтықтар үшін сәл жайлырақ, бірақ идеалдан алыс, сондықтан жолаушыларға салқындатқыштары, жұмсақ орындықтары және вагон-мейрамханалары бар R және I таңдау абзал. Билеттер темір жол кассаларында және онлайн сатылды.

Қала аралық автобустар сирек қолданылады: автопарк ішінара жаңартқанымен, кестелері бұрынғысынша жабық және тұрақсыз болса да, көптеген автостанциялар көлік толуына қарай кететін кассасыз тұраққа ұқсайды. Бірақ таулы жерлерде автобустар пойыздарға қарағанда жайлы және билеттері де арзан: мысалы, Брашовтан Сигишоараға - 20 RON.

Ірі қалаларда көлік 4:30-5:00-ден 23:00-23:30-ға дейін жүреді, билеттерді арнайы дүңгіршектерде және темекі дүкендерінде сатылады, отырғызу кезінде оларды компостациялау керек - бақылаушылар жиі тексереді. Бухаресте метроның 4 желісі бар, пойыздар әрбір 5-8 минут сайын жүреді, жол жүру магниттік карталармен төленеді, оларды станцияға кіре берісте сатып алуға болады. 2 рет жол жүру билеті 5 RON, күндізгі жол жүру - 8 RON, апталық - 25 RON.

Кешіккен жолаушылар сағат 23:00-ден 4:30-ға дейін 40-120 минут аралығымен жүретін түнгі автобустарды тасымалдайды, бірақ онда әрдайым қауіпсіз емес.

Жер үсті көлігі да сұранысқа ие: автобустар, троллейбустар мен трамвайлар толы болады. Тек алдыңғы есік арқылы кіру, жол жүруді жүргізушіден төлеуге болады. Қала шегіндегі сапар 1,30 RON, әуежайға баратын экспресспен өтеді - 3,50 RON. Метро мен жердегі бір жолғы әмбебап билет үшін 5 RON, ал күндізгі жол жүру үшін - 16 RON төлеуге тура келеді.

Велосипедпен жүру арқылы қаланың көрікті жерлерін тамашалауға болады. Мұнда электр қуатымен жүретін велосипедтер көп.

Таксиді телефон арқылы шақырған дұрыс. Олар санауыштармен жабдықталған және қауіпсіз, ал ресми емес сығандарға тиесілі, бағаны көтермейтін және жүргізудегі тым ұқыпты емес. Ресми қызмет кеөрсетушілерде стандартты тарифі - 1 шақырым үшін 1,40-3,50 RON, такса авто есігінде көрсетілген.

Көлікті жалға алу. Қозғалыс оң жақты, негізгі магистральдар ретке келтірілген, бірақ жолдардың көпшілігі ауыр жағдайда. Шұңқырлар, ухабалар, белгілер мен көрсеткіштердің болмауы, білінбей жөндеу жұмыстары мен тау бедері, ескі машиналар мен ауыл шаруашылығы техникасының көптігі - жиі тығындар мен апаттардың себептері. Тіпті Бухарестте де мәселелер жоқ емес: көптеген көшелер трамвай жолдарымен қиылысқан, жарықтандыру әлсіз, жол төсемі тозған. Шағын модельді жалға алу - 55 RON бастап, Стандартты - 65 RON бастап, әмбебап - 90 RON бастап, жол талғамайтын - 100 RON бастап. Сақтандыру алымы қосымша төленеді, 2000-4000 RON мөлшерінде кепіл картада бұғатталады. Бензин бағасы - 1 литр үшін 5,70 RON

Елді мекендерде рұқсат етілген жылдамдық - сағатын 50 шақырым, одан тыс жерлерде - сағатына 90 шақырым, трассаларда - сағатын 120 шақырым, жылдамдықты асырған жағдайда - 140 RON айыппұл салынады. Қала сыртындағы магистральдар жиі ақылы, виньеткалар сауда орталықтарында, пошта бөлімшелерінде және жанармай құю бекеттерінде сатылады. Автотұрақ аз, көпшілігі ақылы, құны 1 сағатқа - 2-7 RON.

© pixabay.com

Румынияда қайда баруға болады?

Румыния көрнекті жерлерге бай: аңыздар әңгімелерге толы қамалдар, бекіністер, көне монастырлар, даңқты табиғи ескерткіштер - экскурсия қызықты болары сөзсіз. Алдымен Валахияны түрік әскерлерінен қорғау үшін цитадель ретінде қызмет еткен Бухаресттен бастау керек. Қала ғасырлар бойы Парижге ұқсас етіп тұрғызылды, сондықтан оның өзінің триумфалды аркасы және француз мәнеріне арналған әдемі бақтар да бар. Олардың бірінде Кантакузино сарайы бар, ал тағы бірінде - ханзада Фердинанд Котрочень резиденциясы бар.

Түпнұсқа символдар да бар: үлкен Парламент сарайы, керемет Румын Атенеумы, Ұлттық өнер және тарих мұражайлары.

Елордамен танысып болған соң қонақтар Румынияны бүкіл әлемге паш еткен граф Дракуланың мұраларын көруге асығады. Туристерді қызықтыратыны да осы - кішігірім мұнаралары мен флюгер және басқа да атрибуттары бар Бран қамалы. Шын мәнінде, қанішер тиран мұнда небары бірнеше түн өткізді, ол негізінде Поенариде өмір сүрген, алайда ол жерден тек үйінділер ғана қалған. Бикеш, Корвиндер, Пелеш және Фэгэраш қамалдары да әсерлі, аңыз бойынша, кезбе Цепеш осылардың барлығында да болған көрінеді.

Румын монастырлары да әсер етпей қоймайды: Сучевица әскери бекіністі еске салады (қуатты қабырғалар және монахтарды шабуылдардан қорғайды), Хорезу - Ислам, Византия және еуропалық сарынды сіңірген, брынковян стилінің бейнесі, ал Мракония толығымен су астында қалған және Дунайдағы су деңгейі төмендегенде ғана крест түріндегі үйінділерді көруге мүмкіндік бар.

Ең жұмбақ табиғи көрнекі жер - Хойя-Бачу орманы, онда адамдар бұрыннан із-түссіз жоғалып кетіп жатады және түрлі оқиғалар болып жатады. Егер жүйке жүйеңізді сақтап қалғыңыз келсе және пейзаждардан ләззат алғыңыз келсе, қорықтарға бару тиімді: ЮНЕСКО-ның күзететін "Ретезат" ұлттық паркінде бұғылар, таукиік пен суырлар, "Вынэторь Нямц" - бизондары мен зубралар бар, ал "Апусеньде" үңгірлер, каньондар мен сарқырамалар бар.

Румыния тауларында бірнеше жақсы тау шаңғысы курорттары бар - Синая, Пояна-Брашов, Буштень, Азуга, Предял, Ватра-Дорней, Борша. Ең танымал курорттар Трансильванияда орналасқан. Пояна Брашов маңында ортағасырлық Брашова және аты аңызға айналған Бран қамалы қоршалған олар қылқанды орманды және 4 шың орналасқан: Поставару (1800 м), Пьятра-Маре (1850 м), Пьятра-Краюлюй (2240 м) және Бучеджи (2500 м). Әр түрлі деңгейдегі 14 шақырым трасса, 9 көтергіш, олимпиадалық мұз айдыны, гольф-алаңдар, теннис корттары, әдемі қонақүйлер мен ұлттық асүйі бар мейрамханалар курортқа елдегі ең құрметті атаққа ие болды.

Жергілікті жағажай курорттарында демалу үшін әр жаз сайын Румынияға шетелдік туристер көп келеді. Ең танымалы - Наводари, Мамайя, Констанца, Эфория Норд, Эфория Суд, Костинешти, Олимп, Нептун, Аврора, Юпитер, Сатурн, Венера, және Мангалия.

Румынияда минералды көздер өте көп, сондықтан бұл ел бірнеше тамаша бальнеологиялық курорттар бар. Қазіргі уақытта Румынияда 70 бальнеологиялық және термалдық курорттар бар. Ең танымалдары - Магнолия, Слэник-Молдова, Ватра Дорней және Совата. Тіпті аса бір диагноз болмаған күннің өзінде, фтор, магний мен кальцийге бай су, таза ауа, жайлы атмосфера ажарыңызды әрлендіріп, көңіл-күйіңізді жақсартады.

Қара теңіз жағалауында ревматизм, тері және несеп-жыныс жүйесі аурулары, зат алмасуының бұзылуын емдейді. Негізгі құрал - витаминдермен, микроэлементтермен, амин қышқылдарымен, табиғи антибиотиктермен, эстрогендермен және биостимуляторлармен қаныққан маңайындағы көлдерден сапропельді балшықтар.

Румыния асханасы

Румын асханасында шошқа еті жиі пайдаланылады, бірақ, әрине, румындар тауық еті, сиыр еті, қой еті және балықты жақсы көреді. Румын асханасы несімен ерекшеленеді деген сұрақ туындайды? Тағамдардың түрленуіне түріктер, мадиярлар, поляктар, австриялықтар, болгарлар және орыстар үлкен әсер етті.

Румынияның ауылдық жерлерінде адамдар ас дайындау үшін балшықтан жасалған ыдыстарды жиі пайдаланады және бұл оның дәмі қайталанбас етеді. Дәстүрлі румын асханасын мейрамханадағы мәзірден білу екіталай. Нағыз румын тағамдары тек үйде дайындалады. Егер сіз румындарға қонаққа кірсеңіз - оларды дәстүрлі румын тағамдарын дайындауды сұраңыз және олар сіздің өтінішіңізді жерге тастамайды.

Румыниядағы туристер міндетті түрде mititei (грильде немесе табада қуырылған сиыр етінен немесе шошқа етінен жасалған шұжық), frigărui (шошқа еті немесе тауық еті, кәуап ретінде қуырылған тауық еті), сондай-ақ şnițel (ірімшік пен ветчина туралған шошқа еті) көріңіз. Румындардың тағы бір дәстүрлі тағамы - мамалыга, жүгері ботқасы.

Румыниядағы дәстүрлі алкогольдік сусындар - жеміс арағы - цуйка және паляница, жеміс брендиі.

Румыниядағы қауіпсіздік

Румыния бұрынғы соцлагерь елдері арасында ең тынышы болып саналады. Адамдар онда мейірімді және көпшіл, әрдайым көмектесуге асығады, іс жүзінде бұзақылықтар немесе туристерге тиісу жоқ: түнде емін-еркін серуендеуге болады.

Бухарест басқа еуропалық астаналардың көпшілігінен едәуір қауіпсіз. Ұсақ ұрлық пен алаяқтық орын алса да, бұл көрнекі орындардан алыс жерлерде болып жатады. Өйткені полицияның құзіреті кеңінен таралған.

Көшелерде тексерулер жиі болмайды, бірақ өте мұқият жүргізіледі. Әрқашан өзімен бірге төлқұжат көшірмесі немесе жүргізуші куәлігі болуы керек. Сондай-ақ, әскери ғимараттарды, көпірлер мен порттарды суретке түсіруге тыйым салынғанын есте сақтау қажет.

Су құбыры әдетте мұқият хлорланады, сондықтан салыстырмалы қауіпсіз, бірақ соның өзі асқазан жұмысында қиындықтар тудыруы мүмкін. Сондықтан бөтелкедегі немесе қайнаған су ішкен тиімді.

Ірі қалалар мен танымал курорттарда еш қиындықсыз ағылшын тілінде түсіндіріледң: туристік салада жұмыс істейтін жастардың 99 пайызы (кафе, барлар, қонақүйлер), онда емін-еркін сөйлейді. Сондай-ақ, банктерде, поштада және дүкендерде жалпы ағылшын тілін оңай тіл табысуға болады.

Румынияда сығандардың көптігі және сіздің демалысыңызға нұқсаң келтіреді деп айтылады. Алайда бұл түймедейді түйедей қылумен тең. Әрине, елде сығанның белгілі бір пайызы бар, алайда, олар табор болып жүрмейді және еш себепсіз мазаңызды алмайды.

Румыниянан қандай кәдесыйлар алуға болады?

Дүкендер дүйсенбіден жұмаға дейін сағат 9:00-ден 18:00-ге дейін жұмыс істейді. Ірі қалаларда тәулік бойы істейтін сауда орысндары бар.

Румыниядан кілегей тұнбаларын (55-60 градус), Марамурус облысындағы алма тұнбалары, кестеленген жейделер, дастархандар, майлықтар мен қол өнер бұйымдары, керамикалық қуыршақтар, балшықтан жасалған ыдыс-аяқ, ағаш қобдишалары әкелінеді. Сонымен қатар "дракула" стиліндегі сувенирлер өте танымал: саптыаяқ, тәрелкелер, магниттер, салмалы тістер, майкалар, кепкалар.

Румын шарабы керемет кәдесый болып саналады. Добруджа аймағында барлық сұрыпты сусын шығарады, Мунтения плантациясы - жоғары сапалы құрғақ қызыл өнім шығарады. Штефэнешти және Олтения аймақтары жүзімнің бағалы сұрыптарынан ақ шараптарға маманданған, Трансильванияда "Рислинг Италико", "Гевюрцтраминер", "Пино Гри", "Совиньон Блан", сондай-ақ жергілікті "Фетяска Альба" және "Фетяска Регала" шараптары танымал.

Румыния Саяхат